Programma
| Johann Sebastian Bach (1685-1750) | Toccata F-Dur, BWV 540, 1 |
| Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) (bewerking: G. Krahforst) | Variationen G-Dur, KV 501 |
| Stefan Madrzak (1977) | Improvisatie 1 Improvisatie 2 |
| Maurice Duruflé (1902-1986) | Suite op. 5 – Prélude – Sicilienne – Toccata |
Organist
De in 1977 in Wesel (NRW) geboren musicus is tegenwoordig actief als organist, arrangeur en improvisator en houdt zich naast zijn taken als kathedraalorganist en cantor in de St. Patrokli Kathedraal (Soest) bezig met een breed scala aan concertactiviteiten. Na zijn studies kerkmuziek (A-examen, Aken), het artistieke rijpheidsexamen “Orgel” (Prof. Johannes Geffert, Keulen) en privéstudies op het gebied van improvisatie (Ansgar Wallenhorst, Ratingen) werd hij in 2009 benoemd tot kathedraalorganist en cantor van de St. Patrokli in Soest. Hier stelt hij zijn improvisatietalent ten dienste van de liturgie in veel verschillende vormen van aanbidding. Sinds het begin van de coronamaatregelen (maart 2020) verzorgt hij ook de dagelijkse LIVE stream-missen, die op het YouTube-kanaal van de parochie gevierd kunnen worden.
Hij is een veelgevraagd instrumentalist in zowel liturgische als concertopstellingen. Madrzak trad bijvoorbeeld op in de kathedraal van Münster in het kader van de Katholikentag 2018. In hetzelfde jaar trad hij op tijdens de radiodienst en in 2019 tijdens de televisiedienst vanuit de Sint-Patrokli Kathedraal in Soest. Concertuitnodigingen brachten hem al naar belangrijke kerkmuziekcentra in Duitsland (kathedralen in Aken, Bamberg, Limburg, Paderborn, Magdeburg e.a.) en Europa (België, Polen, Frankrijk, Spanje) evenals de VS (Californië).
Zijn muzikale veelzijdigheid komt tot uiting in vernieuwende concertprogramma’s die het orgel bij een breed publiek onder de aandacht brengen. Zo voerde hij bijvoorbeeld Olivier Messiaens “La nativite du seigneur” uit in combinatie met een live schilderperformance in de kathedraal van Soest. Op het gebied van improvisatie combineert Madrzak graag de kunst van het geïmproviseerd spelen met literatuur, bijvoorbeeld op teksten van de Engelse schrijver Oscar Wilde.
Via orgelrondleidingen en speciale kinderprogramma’s (“Peter en de Wolf”, “De Notenkraker”) laat Madrzak ook een jong publiek kennismaken met de “Koningin der Instrumenten”. Tijdens de 1e lockdown in 2020 werden 10 orgeluitlegvideo’s gemaakt, die op deze website te zien zijn.
Hij schreef eigen arrangementen voor de zeldzame combinatie van orgel en slagwerk. Zijn samenwerking met de Soester slagwerker Günter Bönner heeft al twee cd-opnames opgeleverd.
Naar aanleiding van zijn interesse in middeleeuwse muziek liet hij in 2017 een 16-noten portatief (klein, draagbaar orgel) bouwen door de Dresdense orgelbouwer Marcus Stahl, dat hij sindsdien bespeelt in liturgieën en concerten.
Ook volgde hij een opleiding op het gebied van “dispokinesis” (houding van de musicus) bij de bekende grondlegger van deze fysiologische discipline G. O. van de Klashorst in Mülheim.
Toelichting op het programma
Het concert van vandaag wordt geopend met de monumentale Toccata in F van J.S. Bach, die vermoedelijk rond 1714 werd geschreven en stilistisch een bijzondere plaats inneemt. De compositie combineert typische elementen van een toccata, een prelude, een canon en een triosonate. Met 438 maten is het tevens het langste van zijn belangrijkste composities en geniet het grote populariteit als virtuoos werk bij concertuitvoeringen. Passend bij de esthetiek van het Willibrordusorgel zal dit werk vandaag door de uitvoerder in een geromantiseerde versie te horen zijn, waarbij de partituur met verschillende klanknuances wordt geïnterpreteerd.
De “Variaties in G majeur” van Wolfgang Amadeus Mozart uit 1786 is eigenlijk een compositie voor piano vierhandig. Organist Gereon Krahforst heeft het heel piëteitsvol bewerkt voor de “koningin der instrumenten” (een uitspraak van Mozart zelf!). Wat met vier handen kan, kan nu ook met slechts twee handen en twee voeten! De muziek ademt de charme van het Weense classicisme en past met haar vele melodievariaties uitstekend bij de verschillende klankkleuren van het orgel.
Niemand minder dan Albert Einstein zei het volgende over deze compositie: “…vol charme en klankaantrekkingskracht, een compositie met een betoverend effect.”
Klankkleur, ruimtelijke klank, belichting, geuren, gedachten en nog veel meer hebben een grote invloed op de improvisatievaardigheden van de organist. Laat u verrassen door wat er vandaag tijdens het concert in twee improvisaties gebeurt…!
Helaas heeft Maurice Duruflé ons maar weinig composities nagelaten. De uiterst zelfkritische organist, improvisator en componist creëerde echter met elk van zijn werken een stijlvormende, impressionistische klankwereld die nog steeds van grote invloed is op Franse componisten. Zijn “Suite op. 5” is Duruflé’s populairste en, met een duur van ruim 20 minuten, evenals zijn “Prélude, Adagio et Choral Varié”, zijn langste werk. Het lijkt een perfecte, geschreven improvisatie, die melodische en ritmische vindingrijkheid combineert met een goed uitgebalanceerde muzikale vorm. Van de sombere “Prélude” tot de dansante “Sicilienne” en het bulderende “Toccata”, combineert de suite ook vele verschillende stemmingen. Op. 5 vormt daarmee een meer dan waardige afsluiting van het concert van vandaag.
Gegevens concert
Locatie: Kathedrale Basiliek St.-Bavo, Haarlem, Leidsevaart 146, 2014 HE Haarlem. De hoofdingang bevindt zich tussen de torens aan het Bisschop Bottemanneplein. Tot de zomer van 2025 is de hoofdingang niet toegankelijk en wordt gebruik gemaakt van de tijdelijke ingang aan de Jos Cuypersstraat (tegenover nr. 30).
Toegang: gratis, vrijwillige bijdrage. Kosten € 10-15,– per persoon. Donaties: zie donateurspagina
Sponsoren 2025
