Programma
| Saxofoons en orgel | |
| George Frederic Handel (1685 – 1759) – arr. Francisco Neves (2000) | Halleluja |
| Pavel Chesnokov (1877 – 1944) | Salvation is Created |
| Willem van Twillert (1952) | Encontro |
| Orgel solo | |
| Eugène Gigout (1844-1925) | Toccata |
| Saxofoons en orgel | |
| Rob Goorhuis (1948) | Wanderer im Tal der Gegenwart – Meditation für die Fastenzeit – Mt. 3, 1 – 11 |
| Johann Sebastian Bach (1685 – 1750) – arr. Bernardo Salabert | Concerto for Two Violins BWV 1043 – Vivace – Largo ma non tango – Allegro |
| Orgel solo | |
| Jehan Alain (1911 – 1940) | Variations sur un thème de Clément Jannequin |
| Saxophones solo | |
| Leonard Cohen (1934 – 2016) | Halleluja |
| Saxofoons en orgel | |
| Ferrer Trindade (1917 – 1999) – arr. Hristo Goleminov | Cançao do Mar |
Uitvoerenden
Ton van Eck, orgel
Vento do Norte o.l.v. Henk van Twillert
Henk van Twillert – Baritone / Soprano
Nuno Ramos – Primarius / Soprano
Sara Pais – Soprano / Alto
Vitoria Ferreira / Alto
Luis Nitsche – Tenor/ Baritone
Gleysser Menezes / Tenor
Gonçalo Silva – Tenor / Baritone Saxophone
Toelichting op het programma
Het motto van dit concert, “Halleluiah!” Is ontleend aan twee zeer bekende, maar heel verschillende stukken met die naam die vandaag worden uitgevoerd. Het programma van vandaag kent grote contrasten tussen vreugde en melancholie, en virtuositeit en beschouwing. Opmerkelijk is ook het grote aantal bewerkingen dat het programma bevat. Dat komt omdat de saxofoon een betrekkelijk “jong” instrument is. De saxofoon is een vinding van de Belgische intrumentenbouwer Adolphe Sax (1814-1894) naar wie het instrument is genoemd. Hij liet zijn eerste saxofoon in 1846 patenteren. Sax stond een instrument voor ogen met de souplesse van een strijkinstrument, het dynamische bereik van een koperen blaasinstrument en de klankmogelijkheden van een houten blaasinstrument. Al gauw verwierf het zijn positie in zowel de harmonieorkesten als de symfonieorkesten.
En wat betreft de bewerkingen: in het midden van de 20ste eeuw werd daar nogal laatdunkend over gedaan, maar ze zijn al vanaf de Renaissance wijd verbreid in de weaterse muziekwereld. Dankzij de bewerkingen konden mensen kennis maken met muziek waar ze, vóór de opkomst van de geluidsdragers vanaf het begin van de 20ste eeuw, geen toegang toe hadden. Zo openen saxofoons en orgel gezamenlijk dit concert met het bekendste Halleluja in de klassieke muziekwereld dat Handel schreef als afsluiting van het tweede deel van zijn driedelig oratorium The Messiah.
De Russische componist Pavel Cesnokov liet een groot oeuvre na waaronder zo’n 500 koorwerken waarvan 400 bestemd zijn voor de Russisch orthodoxe liturgie. In de communistische periode werd hem het uitgeven van zijn liturgische muziek onmogelijk gemaakt.
Er klinken ook originele werken voor saxofoon(s) en orgel tijdens dit concert. Het eerste is Encontro (Ontmoeting) dat organist Willem van Twillert opdroeg aan zijn broer Henk. Daarin dialogeren de baritonsaxofoon en het orgel.
Vervolgens klinkt de virtuoze Toccata van de Franse organist Eugène Gigout, vaste bespeler van het orgel in de Saint-Augustin te Parijs en in de laatste periode van zijn leven orgeldocent aan het Conservatoire national te Parijs. Zijn orgelwerken hebben alle kenmerken van de verfijnde elegantie van het fin de siècle, een stijl die al gauw werd achterhaald door een volgende generatie onder wie Vierne en Dupré. Vandaar dat hij minder bekendheid geniet dan hij, op grond van de kwaliteit van zijn composities verdient. Deze toccata is, met zijn doorgaande beweging, één langzaam crescendo naar het fortissimo klinkende slot.
Rob Goorhuis schreef Wanderer im Tal der Gegenwart voor het project Saxophonia dat in maart 2020 aan de Musikakademie van de Bund Deutscher Blasmusikverbände in Staufen (Baden-Württemberg) plaatsvond De première vond plaats in de abdij-kerk van Münstertal im Breisgau door het Ensemble Saxofourte en organiste Karin Karle. De Bijbeltekst van Mattheus waarop het werk is gebaseerd gaat over Johannes de Doper, met name over de periode dat hij in de woestijn verbleef, als een meditatie voor de vastentijd..
Eigenlijk is de bewerking door Bernardo Salabert van Bachs dubbel vioolconcert een bewijs van wat Adolphe Sax als een van de mogelijkheden van zijn instrumenten voor ogen stond: de souplesse van een viool. En voor wie deze bewerking minder waardeert: Bach bewerkte dit concert zelf voor twee klavecimbels.
De op 29-jarige leeftijd gesneuvelde Jehan Alain schreef de melancholieke variaties over het madrigaal @@ van Jannequin op 26-jarige leeftijd. Enerzijds is de harmonisatie klassiek, maar anderzijds wordt deze afgewisseld met modernere klanken die aan de oosterse muziek doen denken. Niet alleen dat geeft dit stuk een aparte kleur maar ook de kleurrijke registratie, geïnspireerd door het huisorgel van zijn vader Albert Alain.
Hallelujah van de Canadese singer-songwriter Leonard Cohen verscheen voor het eerst op diens album Various Positions uit 1984. Sindsdien is het tientallen keren door anderen opgenomen en bereikte het daardoor een ongekende populariteit als zijn bekendste lied. Zelf verklaarde hij het volgende erover: er bestaan veel hallelujahs en de ongeschonden zijn evenveel waard als de kapotte. Het is een verlangen om mijn geloof te bekrachtigen. Niet op een formele religieuze manier, maar met enthousiasme en emotie.Cançao do mar (Lied van de zee) is een Fado (Portugees levenslied) dat Ferrer Trindade in 1955 schreef en dat datzelfde jaar grote bekendheid verwierf door de zangeres Amália Rodrigues. Sindsdien is het door vele andere zangers en zangeressen opgenomen.
Gegevens concert
Locatie: Kathedrale Basiliek St.-Bavo, Haarlem, Leidsevaart 146, 2014 HE Haarlem. De hoofdingang bevindt zich tussen de torens aan het Bisschop Bottemanneplein. Tot de zomer van 2025 is de hoofdingang niet toegankelijk en wordt gebruik gemaakt van de tijdelijke ingang aan de Jos Cuypersstraat (tegenover nr. 30).
Toegang: gratis, vrijwillige bijdrage. Kosten € 10-15,– per persoon. Donaties: zie donateurspagina
Sponsoren 2025
